 Tatry - Giewont, Kopa Kondracka, Czerwone Wierchy, Kasprowy Wiewch, Świnica
©® Grupa Media Informacyjne zaprasza do zwiedzania - Fotografia Adam Nawara - zdjęcia można nabyć za pośredn. redakcji GMI
Giewont
Giewont – masyw górski w Tatrach Zachodnich o wysokości 1894 m n.p.m. i długości 2,7 km. Jego główny wierzchołek, Wielki Giewont, jest często uznawany za najwyższy szczyt w Tatrach Zachodnich położony w całości na terenie Polski; wyższa jest jednak Twarda Kopa w pobliżu Czerwonych Wierchów, często przeoczana z uwagi na to, że ma bardzo niewielką minimalną deniwelację względną.
Masyw Giewontu położony jest między Doliną Bystrej, Doliną Kondratową, Doliną Małej Łąki i Doliną Strążyską. Góruje nad Zakopanem i jest z niego znakomicie widoczny. Od strony północnej Giewont jest stromy i trudno dostępny, zbocza południowe są łagodniejsze.
Szczyt znajduje się w północnej grani Kopy Kondrackiej. Złożony jest z trzech części: Wielkiego Giewontu (1894 m), Małego Giewontu (1728 m) i Długiego Giewontu (1867 m). Pomiędzy Wielkim i Małym Giewontem znajduje się Giewoncka Przełęcz (1680 m), z której opada cieszący się złą sławą (ponieważ zginęło w nim wielu turystów, którzy zboczyli ze szlaku celem skrócenia sobie drogi z Giewontu) Żleb Kirkora. Do roku 2003 zginęło w ten sposób ponad 20 turystów. Wielki Giewont ma północną ścianę o wysokości względnej około 600 m. W kierunku południowym zbocza Wielkiego Giewontu opadają do Kondrackiej Przełęczy. Długi Giewont ma ok. 1,3 km długości.
Między Wielkim a Długim Giewontem położona jest głęboka przełęcz zwana Szczerbą (1823 m), z której opada Żleb Szczerby. Na Wielkim Giewoncie znajduje się 15-metrowy żelazny krzyż na Giewoncie, obiekt pielgrzymek religijnych, ale również niezwykle niebezpieczne miejsce w czasie burzy.
Kopa Kondracka
Kopa Kondracka (słow. Kondratova kopa, 2005 m n.p.m.) – szczyt w Tatrach Zachodnich należący do grupy Czerwonych Wierchów (wysunięty najbardziej na wschód), najniższy z nich.
Kopa Kondracka znajduje się w grani głównej Tatr Zachodnich, pomiędzy Suchym Wierchem Kondrackim (1890 m), oddzielona od niego Przełęczą pod Kopą Kondracką (1863 m), oraz Małołączniakiem (2096 m), od którego oddzielona jest Małołącką Przełęczą (1924 m). Przez szczyty te i przełęcze przebiega granica polsko-słowacka.
Kopa Kondracka wznosi się nad trzema dolinami walnymi: Doliną Małej Łąki (a dokładniej jej górnym piętrem, Wyżnią Świstówką Małołącką), Doliną Bystrej (jej górnym piętrem Doliną Kondratową) i Doliną Cichą (dokładniej jej odnogą, Dolinką Rozpadłą). Od wierzchołka odchodzi północna grań Kopy Kondrackiej, łącząca się poprzez Kondracką Przełęcz z Giewontem. Zachodnie stoki tej grani opadają do Wyżniej Świstówki Małołąckiej, znajduje się w nich Koprowy Żleb. Wschodnie stoki północnej grani Kopy Kondrackiej opadają do Doliny Kondratowej. Znajduje się w niej grzęda, która dzieli górną część tej doliny na dwie dolinki: Dolinę Małego Szerokiego i dolinkę Długiego Żlebu.
Na podwierzchołkowych stokach północnej grani Kopy Kondrackiej znajdują się nazwane upłazy; od strony Doliny Kondratowej są to Wielkie Szerokie i Małe Szerokie (oddzielone opisaną wyżej grzędą), od strony Wyżniej Świstówki jest to Mnichowy Upłaz.
Czerwone Wierchy
Czerwone Wierchy (słow. Červené vrchy) – masyw górski znajdujący się w ciągu głównego grzbietu Tatr Zachodnich. Biegnie nim granica polsko-słowacka. Położony jest nad dolinami: Cichą, Tomanową, Tomanową Liptowską, Kondratową, Małej Łąki i Miętusią i Kościeliską.
Czerwone Wierchy składają się z czterech szczytów. Od zachodu ku wschodowi są to:
- Ciemniak – 2096 m
- Krzesanica – 2122 m
- Małołączniak – 2096 m
- Kopa Kondracka – 2005 m
Są one rozdzielone trzema przełęczami:
- Mułowa Przełęcz – 2067 m, między Ciemniakiem a Krzesanicą
- Litworowa Przełęcz – 2037 m, między Krzesanicą a Małołączniakiem
- Małołącka Przełęcz – 1924 m, między Małołączniakiem a Kopą Kondracką.
Od Czerwonych Wierchów w północnym kierunku odbiega kilka grani. Są to:
- północna grań Kopy Kondrackiej odgałęziająca się z Kopy Kondrackiej i kulminująca w Giewoncie,
- północno-zachodnia grań Małołączniaka poprzez Czerwony Grzbiet opadająca aż do Małego Regla,
- północna grań Krzesanicy przez Kozi Grzbiet opadająca do Wielkiej Świstówki,
- północno-zachodnia grań Ciemniaka opadająca przez Chudą Turnię i Upłaziańską Kopę do Upłaziańskiego Wierszyka.
Na południową stronę odbiega od Krzesanicy Rozpadła Grań, natomiast z Ciemniaka na zachód: Wysoki i Tomanowy Grzbiet. Na Ciemniaku grań główna zmienia kierunek na południowy i poprzez Stoły opada do Tomanowej Przełęczy.
Kasprowy Wierch
Kasprowy Wierch (słow. Kasprov vrch; dawniej Kasprowa Czuba) – szczyt w Tatrach Zachodnich o wysokości 1987 m.
Kasprowy Wierch położony jest w grani głównej Tatr i znajduje się zarazem na granicy polsko-słowackiej. Szczyt góruje nad trzema dolinami walnymi: Doliną Bystrej i Doliną Suchej Wody Gąsienicowej po stronie polskiej oraz Doliną Cichą po stronie słowackiej. Jest zwornikiem dla 4 grani:
- grań południowo-wschodnia. Jest to odcinek grani głównej. Sąsiednim w niej szczytem jest Beskid (2012 m), oddzielony Suchą Przełęczą (1950 m),
- grań zachodnia, odcinek grani głównej. Sąsiednim szczytem jest Pośredni Goryczkowy Wierch (1874 m), oddzielony Przełęczą nad Zakosy (1816 m).
- grań północna biegnąca poprzez Suchą Czubę i Myślenickie Turnie. Oddziela ona dwie odnogi Doliny Bystrej: Dolinę Goryczkową i Dolinę Kasprową,
- długa północno-wschodnia grań Kasprowego Wierchu biegnąca poprzez Uhrocie Kasprowe, Kopę Magury i Królowy Grzbiet. Grań ta oddziela Dolinę Suchej Wody od Doliny Bystrej i dolinek reglowych.
Nazwa Kasprowy Wierch pochodzi od leżącej u podnóży szczytu Hali Kasprowej, a ta z kolei według podań ludowych od imienia lub przezwiska jej właściciela – górala Kaspra. Zbudowany jest ze skał krystalicznych (granodioryty i pegmatyty), mimo położenia w młodszej części Tatr zbudowanej ze skał osadowych. Należy bowiem do tzw. wyspy krystalicznej Goryczkowej.
Strome stoki (niemal ściany) opadają tylko do Doliny Kasprowej. Znajduje się w nich kilka żlebów, z których najbardziej znany jest Żleb pod Palcem. Z wszystkich pozostałych stron szczyt Kasprowego Wierchu dostępny jest bez problemu.
Tuż poniżej wydłużonego wierzchołka Kasprowego Wierchu, na wysokości 1959 m n.p.m. stoi budynek, w którym znajduje się bar, restauracja, kiosk, poczekalnia dla czekających na zjazd kolejką, przechowalnia nart, WC oraz zimowa stacja TOPR. Od budynku do Suchej Przełęczy prowadzi brukowany kamieniem spacerowy chodnik o długości ok. 200 m.
W rejonie szczytu botanicy znaleźli stanowiska kilka bardzo rzadkich roślin, które w Polsce występują tylko w Tatrach i to w niewielu tylko miejscach: mietlica alpejska, sit trójłuskowy i wiechlina tatrzańska.
Świnica
Świnica (słow. Svinica) – zwornikowy szczyt w grani głównej Tatr Wysokich o dwóch wierzchołkach, różniących się wysokością o 10 m. Mająca kształt szerokiej piramidy skalnej Świnica jest pierwszym od zachodu wybitnym szczytem (o wybitności ponad 100 m) Tatr Wysokich i kapitalnym punktem widokowym.
Dwa wierzchołki Świnicy rozdziela przełęcz – Świnicka Szczerbina Niżnia (2278 m), opada spod niej Żleb Blatona. Wyższy wierzchołek ma 2301 m i prowadzi na niego szlak turystyczny. Niższy, zwany wierzchołkiem taternickim, ma wysokość 2291 m i jest niedostępny turystycznie. Niektórzy za trzeci wierzchołek uznają też niewybitny garb Świnickiej Kopy. Punktem zwornikowym, przez który przebiega granica państwowa pomiędzy Polską a Słowacją, jest jej główny wierzchołek. Świnica leży w miejscu załamania się głównego grzbietu Tatr pod kątem prostym i odejścia bocznej, 9-kilometrowej długości wschodniej grani Świnicy zakończonej Wołoszynem. Odcinkiem tej grani od Zawratu poprowadzono szlak Orlej Perci.
W grani głównej Tatr od Świnicy na południowy wschód w kierunku Liptowskich Murów biegnie Walentkowa Grań, w której znajdują się:
- Świnica (2301 m),
- Świnicki Przechód (2211 m),
- Walentkowa Przełęcz (Valentkovo sedlo, 2100 m),
- Mała Walentkowa Czuba (2107 m),
- Niżnie Walentkowe Wrótka (2104 m),
- Pośrednia Walentkowa Czuba (2114 m),
- Wyżnie Walentkowe Wrótka (2113 m),
- Wielka Walentkowa Czuba (2128 m),
- Niżnia Walentkowa Baszta (2129 m),
- Wyżnia Walentkowa Szczerbina (2124 m),
- Walentkowy Wierch (Valentková, 2156 m).
W kierunku zachodnim grań główna opada z wierzchołka taternickiego na Świnicką Przełęcz, poprzez którą masyw sąsiaduje z Pośrednią Turnią (2128 m), dalej grań biegnie w kierunku przełęczy Liliowe i Kasprowego Wierchu (Tatry Zachodnie).
We wschodniej grani opadającej w kierunku Zawratu znajdują się:
- Świnicka Szczerbina Wyżnia,
- Świnicka Kopa (2298 m),
- Gąsienicowa Przełączka (ok. 2265 m),
- Gąsienicowa Turnia (2280 m),
- Niebieska Przełączka Wyżnia,
- Niebieska Turnia (2262 m),
- Niebieska Przełęcz.
Szczyt Świnicy góruje nad trzema dolinami: Doliną Gąsienicową z Halą Gąsienicową i Doliną Pięciu Stawów Polskich w Polsce oraz Doliną Cichą (Tichá dolina) na Słowacji, a dokładniej nad górnymi ich piętrami: Dolinką pod Kołem, Świnicką Kotlinką, Zadnim Kołem i Doliną Walentkową (słow. Kamenná Tichá).
350-metrowej wysokości północne i wschodnie urwiska Świnicy obfitują w drogi wspinaczkowe. Przecięte są północnym filarem, dla taterników będącym jednym z bardziej popularnych celów wspinaczkowych w rejonie Doliny Gąsienicowej (obecnie wspinają się nim głównie kursanci). W połowie jego wysokości znajduje się ogromny, skalisto-trawiasty zachód zwany Świnicką Ławką i prowadzący w jedną stronę na Świnicką Przełęcz, w drugą na Niebieską Przełączkę Wyżnią. W południowo-zachodnich stokach Świnicy znajduje się niewielka jaskinia zwana Świnicką Kolebą.
©® Grupa Media Informacyjne zaprasza do zwiedzania - Fotografia Adam Nawara - zdjęcia można nabyć za pośredn. redakcji GMI
|
Grupa GMI
